چشمه های باداب سورت - ساری - استان مازندران
چشمه های باداب سورت در موفعیت جغرافیایی N362119 E535123 در استان مازندران واقع هستند. مجموعه زیبا و دیدنی چشمه های آب معدنی باداب سورت اروست که از شگفت انگیزترین شاهکارهای طبیعت و به عنوان زیباترین چشمه جهان و همچنین دومین اثر طبیعی ملی ایران پس از قله دماوند با اقدامات و پیگیریهای انجام شده توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مازندران، دهیاری اروست، مدیر عامل وقت شرکت تعاونی این روستا و همچنین مدیریت سایت اروست به ثبت رسید، در جنوب شرق شهر ساری٬ در ارتفاع ۱۸۴۱ متری از سطح دریا و طبق جغرافیای سیاسی وزارت محترم کشور در محدوده روستای اروست واقع شده است. این اثر زیبا و دیدنی که حدود سه هکتار را در بر می گیرد، از شمال به ارتفاعات و تپههای پوشیده از جنگلهایی با درختان سوزنی برگ میرسد، از جنوب مشرف به درههای پایین دست و از شرق در مجاورت ارتفاعات پوشیده از گیاهان بوتهای و درختچهها است. غرب آن را نیز روستای اروست احاطه کرده است.
چشمه های اسرار آمیز باداب سورت اروست مشتمل بر سه چشمه با آب های کاملاً متفاوت از لحاظ رنگ بو مزه می باشند. یکی از این چشمه ها دارای آبی بسیار شور می باشد و دارای دریاچه ای کوچک است که عمدتاً در تابستان برای شنا و آب درمانی استفاده می شود. در قسمتی از کف این دریاچه حفره ای عمیق به نام برمودای اروست وجود دارد. در کناره های این دریاچه نیز رسوبات سیاه رنگی وجود دارد که همراه با آب دریاچه جهت درمان دردهای کمر و پا٬ امراض پوستی٬ روماتیسم و میگرن سودمند است. همچنین به علت شوری زیاد این دریاچه و دارا بودن املاح و مواد معدنی فراوان به هیچ عنوان در فصل زمستان یخ نمی زند و هیچ جانوری نیز در آن زیست نمی کند. دو چشمه دیگر که در مجاورت این چشمه قرار دارند، بسیار کوچکتر هستند و به اکسیر حیات معروف اند. همچنین دارای آبی به رنگ نارنجی و کمی ترش مزه اند که به صورت دائمی و نشتی همانند نوشابه ایی گاز دار از دل زمین می جوشند. همچنین در اطراف دهانه چشمه ها کمی رسوب اکسید آهن نشسته است. آب های رسوبی چشمه های باداب سورت در مسیر جریان خود از بالای کوه به پائین طی هزاران سال مانند آبشاری پلکانی با هنرنمایی خود دهها حوضچه کوچک بسیار زیبا در رنگ های نارنجی، زرد، قرمز و طلایی در اندازه های مختلف ایجاد کرده است که اسراری از دنیای مستور و پوشیده طبیعت بکر و دل انگیز را به نمایش گذاشته است.
در یکی از این حوضچه ها که عمق نسبتا خوبی دارد و شبیه به یک جکوزی طبیعی است برخی از گردشگران وارد آن می شوند و در آن آبتنی می کنند. چشمه های باداب سورت اروست از نوع ژئوپارک محسوب شده و همزمان با آخرین چین خوردگی البرز در پلیوستوسن و پلیوسن که دوران چهارم زمین شناسی می باشد، شکل گرفته است. البته این چشمه ها بسیار جوان هستند چرا که اگر چشمه های باداب سورت اروست را پیاده صدها متر به سمت شمال طی مسیر کنید در ارتفاعات به باداب سورت قدیمی می رسید که به گودال زمان معروف است بطوریکه اگر وارد آن شوید به قدری مبهوت خلقت خداوند می شوید که گذر زمان را فراموش می کنید. البته این چشمه صدها سال است که خشک شده است، اما آثار بسیار زیبایی از آن باقی است و اگر این چشمه جوشان بود بدون شک جزو عجایب هستی به شمار می رفت. باداب سورت ها فقط به همین دو مکان ختم نمی شوند. مکان دیگری به نام باداب کوچک که به شورسر معروف است نیز وجود دارد که شامل دو چشمه می باشد.
این دو چشمه از نظر وسعت بسیار کوچک هستند و در منطقه ایی در روستای اروست واقع اند و خواص درمانی بسیار خوبی نسبت به دیگر چشمه ها دارند. در مجموع در حریم روستای اروست سه باداب با موقعیت های جغرافیایی مختلف وجود دارد که دو تای آن زنده اند و هر کدام از چندین چشمه که دارای آب هایی با دمای معتدل می باشند، تشکیل شده اند و در همه ایام سال پر آب می باشند. دیدار از چشمه و حوضچه های باداب سورت خستگی را از جان گردشگران بیرون می کند و چشمان کنجکاو و حقیقت جو در کنکاش مناظر طبیعی جنگلی و کوهستانی پیرامون تا دوردست ها مبهوت و خیره می ماند. خیال انگیزترین صحنه های منطقه به هنگام طلوع و غروب خورشید است که تلالو نور خورشید در حوضچه ها و انعکاس نور آنها همراه با سایه روشن طبیعت اطراف جلوه های تحسین برانگیز از موهبت خداوندی را به جلوه گری می گذارد که این چشم اندازهای چشم نواز هیچگاه از روح و ذهن فراموش نمی شود و بارها و بارها طبیعت دوستان را به تماشای خود فرا می خواند. باداب سورت در همه فصول سال زیباست و در هر فصل زیبایی های خاص خودش را دارد اما پر بازدید ترین زمان، فصل بهار و تابستان است. چراکه در فصل بهار این منطقه بسیار سر سبز و خرم است و فصل تابستان نیز زمان خوبی برای آبتنی در این حوضچه های زیبا و سرشار از مواد معدنی می باشد.
آبشار فاریاب(چرمکی) - شهرستان دشتستان - استان بوشهر
آبشار فاریاب پشتکوه دشتستان در موقعیت جغرافیایی E5131 N2909 در استان بوشهر واقع است. این آبشار از به هم پیوستن آب چشمههای منطقه فاریاب دشتستان، رود فاریاب و آبشار زیبای آن تشکیل میشود. با توجه به دمای بالای استان و کم آبی در این منطقه، آبشار فاریاب و چشمه سارهای اطراف آن بسیار مهم تلقی میشوند. مهمترین چشمه این منطقه چشمه تنگ فاریاب است که اهالی روستای فاریاب برای آبیاری باغهای خود از آن استفاده میکنند. آبشار فاریاب پشتکوه در روستای فاریاب در شهرستان دشتستان واقع است.
فاریاب معرب پاریاب است. پاریاب (پا روی آب) به معنی زمینی است که به وسیله آب قنات یا رود آبیاری میشود. این نام نشان از قدمت تاریخی این روستا دارد. در ایران شمار بسیاری روستا وجود دارد که بخشی از نام آنها از فاریاب درست شده است. روستاهای فاریاب، رودفاریاب و تنگ فاریاب در استان بوشهر، فاریاب، چنارفاریاب، تنگ فاریاب و دشت فاریاب در استان فارس، فاریاب در استان کرمان، فاریاب و فاریاب کوهیج و فاریاب سنگوییه در استان هرمزگان از جمله نقاطی هستند که این گونه نامیده شدهاند.
در بیشتر این مناطق، آسیابهای فراوانی نیز وجود داشته که نشان میدهد در قدیم این روستاها نقاط استراتژیکی برای تهیه آرد بودهاند. در روستای رودفاریاب بقایای سه آسیاب وجود دارد که در حال نابودی کامل هستند. درآمد مردم روستا از فعالیت های زراعی، دامداری و صنایع دستی تأمین میشود.
آبشار رودفاریاب (چرمکی) که در شمال روستا واقع شده، طراوت و زیبایی جالب توجهی به محیط پیرامون بخشیده است. در نزدیکی آبشار باغ های لیمو و نخلستان، جلوه زیبایی از طبیعت را پدید آوردهاند. سرچشمه رودفاریاب در تنگ فاریاب و در فاصله نه کیلومتری روستا واقع شده است. تنگ فاریاب نزدیک سه کیلومتر طول دارد. سرتاسر این تنگ زیبا از باغات لیمو و نخل پوشیده شده است. این زیباییهای طبیعی از آنجا اهمیت دوچندان پیدا میکنند که در استان گرم و خشک بوشهر واقع شدهاند. اما با وجود توجه مسئولین و مردم به این ناحیه، چند سالی است که خشکسالی، این منطقه را به شدت تهدید میکند. میزان آب چشمه تنگ فاریاب کم شده و باغ های زیبا در حال نابودی هستند، به گونه ای که امسال زنگ خطر به صدا درآمده است.
قلعه فلک الافلاک - خرم آباد - استان لرستان
قلعه بابک - اهر - استان آذربایجان شرقی
طاق بستان - استان کرمانشاه
مجموعه طاق بستان در قرن سوم میلادی ساخته شده است، وجود کوه و چشمه در این مکان آن را جزو دیدنی های کرمانشاه قرار داده است. شاهان ساسانی نخست نواحی اطراف تخت جمشید را برای تراشیدن تندیس های خود برگزیدند، اما از زمان اردشیر دوم و شاهان پس از او طاق بستان را انتخاب کردند که در بین راه جاده ابریشم قرار داشت و دارای طبیعتی سرسبز و پرآب بود.
طاق بستان شامل سنگ نگاره ی تاج گذاری اردشیر دوم و دو طاق میباشد که طاق کوچک تر شاهپور دوم و سوم و طاق بزرگ تر خسرو پرویز را به تصویر کشیده است. در سمت راست طاق کوچک تر و در بیرون از طاق سنگ نگاره ای تراشیده شده که تاج گذاری اردشیر دوم را نشان میدهد.در این تصویر شاه در میان و در سمت راست وی فروهر و در سمت چپ زرتشت یا بقولی میترا با هاله ای از نور قرار دارد.
طاق بزرگ با سنگ نگاره تاج گذاری خسرو پرویز مهمترین اثر در طاق بستان است .در طاق بزرگ، سه تندیس مشاهده می شود. شاه در میان، فروهر در سمت راست وی، که مانند تاج گذاری اردشیر دوم است و آناهیتا در سمت چپ شاه. آناهیتا فرشته ی آب هاست و نمود خرمی و سرسبزی. در کناره ورودی طاق، سنگ نگاره ای از فرشتگان بال دار، درخت زندگی، مجالس شکار گراز و شکار مرغان و ماهیان در مرداب و نقش های فیل، اسب و قایق می باشد که حاکی از مراسم بزم و شادی است.
در زیر نقش تاج گذاری خسرو پرویز سواری زره پوش سوار بر اسب قرار دارد. یقین نیست که این سوار کیست، یا یک رزم جوست یا خسرو پرویز یا پیروز ساسانی. اما نشان گر فر و قدرت شاه و ایرانیان است.
همچنین در طاق بزرگ آثاری از زنان موسیقی دان به چشم می خورد که به نواختن چنگ و سازهای بادی مشغول هستند.
طاق کوچک در میان سنگ نگاره تاج گذاری اردشیر دوم و طاق بزرگ قرار دارد و مراسم تاج گذاری شاهپور دوم و سوم را به تصویر می کشد، این طاق دارای دو نقش در بالای دیواره طاق و دو کتیبه است. این کتیبه ها به خط پهلوی کتیبه ای هستند.
در بخش فوقانی دیوار سمت چپ ایوان بزرگ، سنگ نگاره ای از دوره قاجاریه همراه با کتیبه ای به خط نستعلیق حجاری شده است. این حجاری مجسمه محمد علی میرزا پسر فتحعلی شاه قاجار را نشان می دهد. در کنار او شعری از بسمل شاعر کرمانشاهی در مدح او نگاشته شده است. مطابق با این نوشته محمد علی میرزا کوه طاق بستان را با کوه طور و جمال دولتشاه را با جمال حضرت موسی تشبیه کرده، وی همچنین خسرو پرویز را دربان خود معرفی کرده است.
گویند فرشی از جواهر بر کف طاق بوده که هنگام حمله ی اعراب میان فرماندگان عرب تقسیم شده است. طاق بستان از دیر باز مورد حمله ی مهاجمان به ایران بوده و در زمان حضور نیروهای استالین و انگلیس خساراتی به آن وارد شده اما هنوز شکوهمند است. همچنین به دلیل حرکت زمین در این منطقه بر دیواره های طاق بزرگ و طاق کوچک ترک هایی ایجاد شده است که به مرور زمان و با تجمع خزه ها بر دیواره های آن باعث محو شدن بخشی از نقوش این طاق ها شده است . با این حال طاق بستان همواره از جاهای دیدنی کرمانشاه بشمار میرود که هر ساله پذیرای گردشگران داخلی و خارجی است.