تخت سلیمان - تکاب - استان آذربایجان غربی

تخت سلیمان -  تکاب  - استان آذربایجان غربی

دریاچه تخت سلیمان در موقعیت جغرافیایی N363615 E471406 در استان آذربایجان غربی واقع است. چشمه بزرگ آهک ساز تخت سلیمان که مردمان محلی گاه آن را دریاچه تخت سلیمان می نامند بزرگترین و پر آب ترین چشمه منطقه است. آب آن کاملآ سرد و دبی آن زیاد است که از دو کانال شمالی و جنوبی خارج می شود. املاح بی کربنات آن بیش از حد اشباع است. دهانه آن همانند دریاچه ای زیبا و به شکل بیضی است. قطر بزرگ این بیضی 120متر و قطر کوچک آن 80 متر بر آورد می شود همچنین عمق آن به حدود 60 متر می رسد. احتمالآ دهانه این چشمه در آغاز پیدایش کوچکتر (شاید کمتر از یک متر ) بوده است و سپس بر اثر انحلال دوباره فراورده های تراوتن بر اثر آمیزش با آب محتوی اسید کربنیک دور دهانه خورده شده و قطر آن رفته رفته افزایش یافته است. به سبب آب دهی زیاد در گذشته و نیز مقدار زیاد املاح بی کرنتات کلسیم آب این چشمه مانند چشمه های دیگر فرصت پدید آوردن مخروط نیافته و سکوئی تخت و صاف از نهشته های تراورتن ساخته که حدود 10متر بالاتر از دشت کناری جای گرفته است. گستره این سکو مستطیلی به درازای 400 متر و با 300 متر پهنا است .گویا نامگذاری تخت سلیمان برای این چشمه آهک ساز به علت وجود این لایه ستبر سکو مانند تراوتن باشد. دریاچه تخت سلیمان با جود زمستانهای سرد منطقه تکاب دمایش همواره ثابت است و در تابستان و زمستان ۲۱ درجه سانتیگراد است. در مورد این دریاچه افسانه های زیادی نقل محافل است. از آن جمله وجود شهری پر از طلا در کف این دریاچه است که حضرت سلیمان گنج‏هایش را آنجا پنهان کرده است.

تخت سلیمان که یکی از سه آتشکده معروف ساسانی را درخودجای داده و محل تاجگذاری پادشاهان این سلسله بوده احتمالا در دوران پیروز، پدر بزرگ انوشیروان بنا شده است. هر چند کاوش های باستانشناختی در محوطه تخت سلیمان آثاری به جای مانده از دوران هخامنشی و مادی را نیز نشان داده است اما شهرت این محوطه بیشتر مدیون بناهای دوران ساسانی است : آتشکده آذر گشنسب ، معبد آناهیتا ، موزه هدایا ، کوه زندان و دژ بلقیس. بقایای تنها کاخ به جای مانده از دوره ایلخانی امتیاز دیگری برای این مجموعه تاریخی است. مسافر تخت سلیمان علاوه بر مشاهده بناهای تاریخی در مقابل ایوان خسرو دریاچه ای را می بیند که همچون طاووس رنگ به رنگ می شود و بیننده را خیره می کند. دریاچه تخت سلیمان در عمیق ترین نقطه 112 متر عمق دارد و چشمه ای جوشان در بستر، آبی 40 درجه را به آن می بخشد که در سطح حرارتش نصف می شود. مجموعه تخت سلیمان و منظر فرهنگی آن نخستین اثر ایرانی است که پس از انقلاب در سال 1382 به فهرست میراث جهانی یونسکو افزوده شد.به عقیده برخی مورخین تخت سلیمان زادگاه زرتشت نبی است.

تخت سلیمان

تخت سلیمان محوطه ای باستانی است شامل چند کاخ ساسانی و آتشکده آذرگشنسب.در نزدیکی ‌آن دو مجموعه باستانی دیگر به نامهای زندان سلیمان و تخت بلقیس قرار دارد.در اطراف زندان سلیمان آثاری از دوره مادها و سکاها بدست آمده و بر اساس این کشفیات تاریخ منطقه را به هزار سال پیش از میلاد نسبت می دهند.برخی تاریخ نویسان این مکان را محل تولد زرتشت دانسته اند
کاخ ساسانی در زمین مرتفعی واقع است که در پیرامون آن دریاچه عمیق بیضی شکلی قرار دارد.شمال دریاچه آتشکده آذر گشنسب بر پا بوده و آتش آن تا قرن چهارم هجری روشن بوده است و از آن به عنوان یکی از سه آتشکده مهم ساسانی یاد می شود - آذر فرنبغ،آذر برزین،آذر گشنسب -این محل در قرن هفتم هجری به صورت اقامتگاه تابستانی ایلخانان مغول در آمد .از این آتشکده به نام آتشکده شیز نیز یاد شده است.

بهرام گور و خسرو پرویز پس از پیروزی بر دشمنان غنائم جنگی را به این آتشکده هدیه میکردند.این آتشکده آنقدر اهمیت داشت که شاهان ساسانی پس از تاج گذاری برای زیارت،پیاده از تیسفون به آنجا می رفتند.رستم فرخزاد فرمانده لشگر ساسانی، پس از آنکه فرو پاشی سلسله ساسانی را حتمی دانست در نامه ای به یزگرد سوم از او خواست با تمامی ثروت خود به تخت سلیمان رود
مسعودی می نویسد: و در آنجا تا کنون‌ آثاری شگفت از بنا و تصویر ، با رنگهای جالب از صورت افلاک و نجوم وجهان از خشکی ودریا و آبادی و معدن و ویرانه و گیاه و عجایب دیگر بجاست
ابودلف در سال 341 هجری از روشن بودن آتش آتشکده زرتشتیان در این منطقه می نویسد و در شگفت است که این آتش که کانون آن از 700 سال پیش فروزان است چرا خاکستر ندارد. او می نویسد بر بالای گنبد این آتشکده هلالی از نقره نسب شده که طلسم آن به شمار میرود و قابل تخریب نیست.یاقوت حموی و قزوینی نیز چنین عباراتی را نقل کرده اند.اشپیگل می نویسد : پس از آنکه هراکلیوس به معبد شیز رسید تصویری از خسرو پرویز را دید که نمایشی بود از آسمان با خورشید، ماه، ستارگان و ایزدان و به کمک دستگاههای مکانیکی آسمان میتوانست بغرد و ببارد. قزوینی می گوید : آ تش دیگر آتشکده ها را از آتشکده شیز میبردند

همچنین بقایای یک معبد آناهیتا نیز در خرابه های ساسانی تخت سلیمان دیده میشود. البته شهرت مذهبی این محل مربوط به آتشکده آن است

ر سه کیلومتری شمال غربی تخت سلیمان،تپه ای قرار دارد که در قله ‌آن حفره ای بزرگ به عمق حدود 100 متر دیده می شود و آنرا زندان سلیمان نامیده اند.در فاصله 7.5 کیلومتری شمال شرقی تخت سلیمان کوهی به نام تخت بلقیس قرار دارد که در آن آثار بنا های ساسانی دیده می شود