روستای آغشت (قلعه آغشت) - ساوجبلاغ - استان البرز

روستای آغشت (قلعه آغشت) - ساوجبلاغ - استان البرز

روستای اغشت از توابع دهستان برغان می باشد و در بخش چندار شهرستان ساوجبلاغ در 46/35 درجه عرض شمالی و 57/49 درجه طول شرقی واقع شده است. فاصله روستا تا مرکز دهستان 12 کیلومتر است. این روستا به رودخانه «گلین رود»، از جنوب به روستا های «تکیه اغشت» و «باغبان کلاه» و از غرب و شمال غرب به روستاهای «آجین دوجین» و «ولیان» و از شرق به دره «سیبان دره» و دره «ورده» محدود می شود. با توجه به قرارگرفتن این روستا در منطقه کوهستانی و شرایط آب و هوایی خاص منطقه، اقلیم روستا با زمستان های سرد و تابستان های معتدل به صورت کوهستانی معتدل می باشد. اغشت دارای آب و هوای نیمه خشک داخلی است که نوعی آب و هوای مدیترانه ای است. منطقه ای است ییلاقی با مناظر بسیار زیبا که با این مشخصات سبب مهاجرت و مهاحرت های فصلی افراد از شهرهای اطراف مانند تهران و کرج شده است.
سابقه سکونت در آن به چند دهه قبل باز می گردد. نام اغشت تجزیه می شود به «او» یعنی آب و «غش» یعنی غلتیدن و انباشته شدن. به عبارت دیگر اغشت یعنی مکانی که آب زیادی دارد. با توجه به قرار گیری روستا در بین ارتفاعات و دامنه های آن، زمین های کشاورزی اش عمدتا باغ های میوه هستند. منابع طبیعی روستا شامل زمین زراعی، رودخانه ها، منابع آب و باغ ها حدود 100 هکتار است.
گونه های غالب گیاهی این روستا «گون» و «رگ» است. محصولات زراعی حاصله از باغ ها تنها کفاف خانواده ها را می دهد در صورتی که محصول حاصله زیاد باشد در میدان اصلی روستا به فروش می رسد. طبق اطلاعات ایستگاه هواشناسی کرج، کمترین میزان متوسط ماهانه درجه حرارت ثبت شده اغشت 9 درجه سانتیگراد و حداکثر مطلق درجه حرارت ثبت شده آن 42 درجه و در تیرماه حداقل آن 11 درجه است. مقدار بارندگی سالانه آن 6/317 و 315 میلی متر است. بیشترین مقدار بارندگی ماهانه ثبت شده 127 و 3/134 میلی متر در اسفندماه، کمترین مقدار هم به ترتیب7/2 و 2/1 میلیمتر در شهریور ماه می باشد.
براساس اظهارات اهالی و اعضا شورای اسلامی سابقه استقرار اغشت به بیش از اسلام بر می گردد و ساکنین اولیه آن «گبرها» بوده اند و موجبات توسعه کالبدی آن را فراهم نموده اند. به طور خلاصه می توان گفت سابقه استقرار روستا به بیش از 1000 سال قبل باز می گردد. جمعیت این روستا در سال 1330 خورشیدی 300 نفر بوده که با گذشت زمان در سال 1375 به 236 نفر کاهش یافته است. یکی از دلایل سکونت در این روستا آب فراوان می باشد.
روستا طی دو مرحله ساخته شده است:الف) مرحله اول تا سال 1350؛ ب) مرحله دوم از سال 1350 تاکنون. هسته و منطقه اولیه روستا اطراف هسته مرکزی بافت کالبدی واقع شده است. این هسته با بافت متراکم شکل گرفته و تا سال 1350 خورشیدی در چهار جهت روستا و عمدتا به شمال و جنوب توسعه یافته است. در این مرحله بافت روستا از شمال به استخر از جنوب به باغات از غرب به ارتفاعات و از شرق به دره موجود امتداد یافته است. مرحله دوم از سال 1350 خورسیدی آغاز شده و در جهت شمال و غرب روستا اتفاق افتاده است. عامل اصلی این امر وجود آب شرب کافی و اراضی نسبتا هموار و مناسب برای ساخت و ساز است و عدم وجود آب شرب در شرق مانع ساخت و ساز و پیشرفت شده است.

قلعه بابک - اهر - استان آذربایجان شرقی

قلعه بابک - اهر - استان آذربایجان شرقی

قلعه جمهور معروف به دژ بابک در 50 کیلومتری شمال شهرستان اهر و در ارتفاعات غرب رود بزرگ قره‌سو قرار دارد؛ منطقه‌ای که به نام کلیبر معروف است.
دژ بابک خرمدین بر فراز قله کوهستانی در حدود 2300 تا 2700 از سطح دریا ارتفاع دارد.
قلعه بابک که به نام‌های قلعه بابک، دژ بابک، بذ و قلعه جمهور هم معروف است دژ و مقر سردار تاریخی ایران، بابک خرم‌دین بوده است که در هنگام قیام بر علیه دستگاه خلافت عباسی در قرن سوم هجری ساخته شده است.
مسافت راه کلیبر به قلعه حدود 3 کیلومتر است و به هنگام عبور باید گردنه‌ها و گذرگاه‌های خطرناکی را پشت سر گذاشت.
قبل از رسیدن به دروازه قلعه و ورود به بنای مستحکم دژ باید از معبری عبور کرد که به صورت دالانی است و از سنگ‌های منظم طبیعی شکل گرفته و تنها گنجایش عبور1 نفر را دارد و دو نفر به سختی می‌توانند از آن بگذرند.
فاصله این معبر تا باروی قلعه در حدود 200 متر است و مقابل آن قرار دارد. از همین نقطه است که صعوبت راه و ابهت خاص این قلعه رفیع و موقعیت خیره کننده آن بیننده را به اعجاب وا می دارد.
امتداد بصری معبر در نهایت به دروازه قلعه ختم می‌شود و دقیقاً در راستای آن قرار دارد که باعث می‌شود ورود هر تازه وارد و سپاهی و غیره از طریق دو برج دیده بانی در سمت دروازه ورودی قابل رؤیت باشد.
برای نفوذ به داخل تنها راه ورود دروازه اصلی است و از کوهستان امکان وارد شدن به قلعه وجود ندارد.
با گذر از دروازه ورودی و پشت سر گذاشتن بارو، جهت رسیدن به دژ اصلی باید از گذرگاهی باریک که حدود 100 متر صعود از ارتفاع را نیز به همراه دارد گذشت تا به مدخل ورودی قلعه رسید، مسیری صعب العبور که از یک سمت مشرف به دره‌ای است با جنگل‌های تنک و ژرفایی در حدود 400 متر که به صورت تیغه و دیواره تا قعر دره ادامه دارد.
در تکیه گا‌ه‌های طبیعی این دیواره‌ها و 4 جهت بنا 4 جایگاه برای دیده‌بان‌ها به صورت نیمه استوانه ساخته شده‌ است. اینها مقر کوه بانیه‌ها و سربازانی است که هر جنبنده‌ای را تا کیلومترها دورتر، از فراز دره‌ها و کوهپایه‌ها زیر نظر می‌گرفتند.
پس از صعود، برای ورود به دژ اصلی از مدخل دیگری با پلکان‌هایی نامنظم باید عبور کرد. طرفین مدخل دژ، به وسیله دو ستون کاذب مشخص شده است.
بنای دژ که دو طبقه و سه طبقه است، پس از ورودی قرار گرفته است و پس از آن تالار اصلی وجود دارد که اطراف آن را 7 اتاق فرا گرفته است، اتاق‌هایی که به تالار مرکزی را دارند.
در قسمت شرقی دژ تأسیسات دیگری مرکب از اتاق‌ها و آب انبارها ساخته شده است؛ سقف آب انبارها با طاق جناغی و گهواره‌ای استوار شده‌اند.
محوطه داخلی آنها نیز به وسیله نوعی ساروج غیر قابل نفوذ گردیده و به هنگام زمستان از برف و باران پر شده و در تابستان و هنگام مضایق و محاصره‌ها از آب آنها استفاده می‌شده است.
در سمت شمال غربی دژ پلکان‌هایی سرتاسری وجود داشته که اکنون ویران شده و قسمت‌هایی از آن بیرون خاک است و تنها راه صعود به بخش‌های مرتفع تر بناست.
از آثار معماری و برخی از سنگ‌های زبره تراش و روش چفت و بست سنگ‌ها و ملات ساروج و اندود دیوارها از نوعی گچ و خاک می‌توان دریافت که ساختمان این دژ و قلعه در روزگار اشکانیان و بخصوص ساسانیان ساخته شده است.
این دژ در قرون دوم و سوم و تا چند قرن پس از آن مورد تعمیر و مرمت قرار گرفته و تغییراتی در آن به وجود آمده و الحاقاتی در بنا ایجاد شده است.
اشیا و ابزاری که از قلعه بابک به دست آمده، سفالینه‌های منقوش و لعاب خورده است که یک دوره استقرار تا اوایل قرن هفتم هجری را نمایش می‌داد.
همچنین تعدادی سکه مسی کشف شده که برخی از آنها به علت ساییدگی و زنگ خوردگی فراوان غیرقابل خواندن است و در بین این سکه‌ها برخی مربوط به اتابکان آذربایجان و هزارسیبان (قرون ششم و هفتم هجری) هستند.
به لحاظ سوق الجیشی موقعیت استقرار بنا بر فراز قله به گونه‌ای ست که 20 نفر سپاهی قادر بودند هجوم یک سپاه صد هزار نفری را مانع شوند و تلفاتی هم نداشته باشند. چون تیر و کمان و اسلحه معمول زمان به سربازان و مستحفظانی که بر بلندی موضع می‌گرفتند به جهت بعد مسافت بی تاثیر بودند.
قلعه بابک در سال 1345 با شماره 623 در لیست آثار ملی، تاریخی و فرهنگی ایران ثبت شد و مرمت آن از سال 1376 توسط اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی آغاز شد.

ارگ زیبای راین - استان کرمان

ارگ زیبای راین - استان کرمان

اگر چه استان کرمان را به کویری بودنش در ایران می شناسند اما در دل این استان مناطقی وجود دارند که از لحاظ اقلیمی هیچ شباهتی با مناطق کویری و کم باران استان کرمان ندارند.
." راین " یکی از این مناطق است که در 100 کیلومتری جنوب شهر کرمان و بر دامنه کوه هزار قرار گرفته است.
بر پایه نوشته های تاریخی راین با قدمتی کهن که به ساسانیان می رسد در مسیری مناسب برای تجارت قرار داشته است و یکی از مراکز داد و ستد کالا و بافت پارچه های ارزشمند بوده است. البته راین از گذشته به عنوان یکی از مراکز ساخت شمشیر و چاقو و سپس تفنگ هم بوده است که هنوز چاقو سازی کم و بیش در این شهر رواج دارد. وجود آبشاری زیبا در نزدیکی شهر ، کوه زیبای هزار به ارتفاع 4501 متر ، باغ های فراوان میوه ، معادن مرمر سبز ، صورتی، سولفات سدیم و چشمه های آب معدنی غیر خوراکی ، توانسته این منطقه را به عنوان یک منطقه جذاب گردشگری معرفی کند.
ارگ راین مثل ارگ بم
اما وجود ارگ راین در این منطقه ، از لحاظ تاریخی نیز به شهر جلوهای خاص داده است. ارگی با مساحت بیش از 20 هزار متر مربع که پس از ارگ بم دومین بنای خشتی جهان از لحاظ وسعت است و پس از تخریب ارگ بم بر اثر زلزله این شهر بیش از گذشته مورد توجه گردشگران خارجی و داخلی قرار گرفته است.
این بنای زیبای خشتی که در جنوب شرقی شهر راین و بر فراز تپه ای قرار گرفته است تا حدود زیادی به ارگ بم شباهت ظاهری دارد .پلان آن تقریبآ مربع شکل است و چندین برج در اطراف آن ساخته شده است. حصاری که در اطراف این ارگ کشیده شده است بیش از 10 متر ارتفاع دارد و تنها ورود ی ارگ از قسمت شرقی آن است که با سر دری بزرگ به محوطه داخلی راه دارد.
بر پایه کتابهای تاریخی ، در زمان یزدگرد سوم پادشاه ساسانی ( سال 31 هجری ) که اعراب به فرماندهی مجاشع ابن مسعود سلمی ، شهر کرمان و بساری از مناطق این ایالت را به تصرف خود در آوردند و نتواستند به ارگ راین که دژی مستحکم بود راه پیدا کنند.
اما به هر حال تاریخ این ارگ نسبتا ناشناخته است و تنها با کاوشهای دقیق باستان شناسی که تا کنون در آن انجام شده است می توان به قدمت دقیق آن دست یافت. قدمت این ارگ زیبا ، تخریب ارگ بم و معرفی بیشتر آن در سالهای اخیر باعث شده است ارگ راین بیش از گذشته مورد توجه گردشگران قرار گیرد و با معرفی بیشتر آن می توان راین را به عنوان یکی از قطب های جالب توجه گردشگری کشور تبدیل کرد. در این میان مدیر روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان در مورد برنامه های جدید ی که در مورد این ارگ تاریخی اجرا خواهد شد می گوید: قرار است غرفه هایی برای ارایه صنایع دستی این منطقه از جمله قالی بافی و چاقو سازی به صورت رایگان در اختیار صنعتگران دستی شهر راین قرار گیرد.