جراحی مغز یک زن در بیش از 3000سال پیش

جراحی مغز یک زن در بیش از 3000سال پیش

ظاهرا با پیدا شدن این جنازه و شواهد موجود ، جراحی مغز که یکی از سخت ترین و حساس ترین جراحی های دنیاست ، پیشینه ی تاریخی دارد.

جراحی مغز زن 40 ساله در 3600 سال قبل باستان شناسان را متحیر کرد. جنازه این زن 40 ساله در چین گواهی بر این جراحی در 3600 سال قبل می دهد. جسد این زن چینی در کنار چند مرده مومیایی شده دیگر در مقبره‌ای واقع در حاشیه یک رودخانه در غرب چین پیدا شده است.

باستان‌شناسان می‌گویند با مته‌ای جمجمه این زن را سوراخ کرده‌اند و وجود سوراخی روی جمجمه انجام یک جراحی مغز را نشان می‌دهد. پزشکان باستانی با ایجاد حفره روی مغز بیماران خود بیماری‌هایی چون تشنج، سردرد و اختلالات روانی را درمان می‌کردند و این عمل جراحی بسیار دشوار و دردآور بوده است.

کشف عینک باستانی در ایران

عکس زیر مدل عینک طبی باستانی در ایران می باشد.

 

عینک استخوانی نخستین عینک (ابزاری برای اصلاح مشکلات اُپتیکی چشم) یافته شدهٔ ساخت بشر است و مربوط به هزاره‌های چهارم و سوم قبل از میلاد است.

عینک استخوانی مربوط به هزاره چهارم و سوم قبل از میلاد که در کشفیات باستان‌شناسی یانیک تپه در ۳۰ کیلومتری جنوب غربی شهر تبریز نزدیک تازه کَند و به فاصله ۳ کیلومتری شهر خسرو شاه در سال ۱۳۴۱ توسط دکتر علی اکبر سرفراز (باستان‌شناس) از روی جسد دختری به دست آمده است.

دفینه در پل ها مربوط به زمان صفویه

دفینه در پل ها مربوط به زمان صفویه

در ایران پلهای بسیاری از نظر تاریخی وجود دارد و این هنر از دیر باز در ایران بوده است. ولی مطلبی که در مورد پلها با موضوع وبلاگ ما سنخیت دارد تعداد این پلها را محدود میکند.

تمام پلهای ایران دارای دفینه نیستند و فقط پلهای مربوط به یک زمان خاص دارای دفینه هستند.در زمان صفویه برای همه کاروان سرا ها و پلهای ساخته شده چند خمر سکه دفن می شد.

پادشاهان این دوران برای اینکه آبادانی مملکت عقب نیفتد و بر اثر حوادث راهها مصدود نشود یا کاروان سرا ها خراب نشود حجمی از طلا را در جایی مشخص در پل یا کاروانسرا میگذاشتند که در صورت نیاز برای مکانهای گفته شده خرج شود و برای همین است که تمام پل ها و کاروان سراهای دوران صفوی اموال دارد. البته در این جاها حفاری بسیار شده است و خیلی از آنها از بین رفته است ولی این را گفتم که در پلهای دیگر و کاروان سراهای دیگر دنبال دفینه نگردید.

بررسی غارهای دستکنده منطقه هراز

بررسی غارهای دستکنده منطقه هراز:

ایجاد این دخمه ها در بعضی از قسمتها به بیش از صد متر می رسد و برای کاوش و بررسی آنها بجز استفاده از وسایل کوهنوردی راه دیگری وجود ندارد و دلیل حفرآنها در ارتفاع زیاد بخاطر داشتن دید کافی و نظارت بر اطراف می باشد در واقع این نوع ساختار در جهت مقابله و مواجهه با حملات د شمن بسیار حائز اهمیت است. دهانه غارها بخاطر سرمای بیش از حد منطقه در زمستان عموما در اندازه های کوچکی حفر شده بطوری که در اکثر آنها باید به حالت خمیده وارد شد و در تعداد بسیاری از آنها هنوز جای اتصال درب به چشم می خورد.

ساختمان داخلی این غارها کلا نظم خاصی ندارد، تعدادی با یک دهنه ورودی هستند و تعدادی هم بوسیله راهروها و همچنین ایجاد سوراخی تقریبا یک متر مربع در سقف برای دسترسی به طبقات دوم و سوم ایجاد شده اند . اکثر این کلونیهای دستکند دارای اتاقهایی متعدد همراه با نورگیرها و مکانهای دیده بانی ، سرویس بهداشتی در طبقات بالا(پرتگاه نقش چاه فاضلاب را ایفا می کرد) و آشپزخانه تشکیل شده است .

 

 

غار دستکند (کافرکلی) روستای پلمون: به فاصله 85 کیلومتری از آمل و در فاصله 700 متری شمال جاده و رودخانه هراز و همچنین در شرق روستای پلمون جاده ای که به سمت شهر رینه و روستای آبگرم می رود در سینه کش کوهی سترگ دخمه هایی در دل کوه کنده شده اند که چشم هر بیننده ای را خیره می کند تقریبا 35 دهنه با ابعاد متغیر شبیه به آسمانخراشهای امروزی تا ارتفاع صد متری در میان طبقات خاکسترهای آتشفشانی  ایجاد گردیده اند. این دخمه ها بصورت پناهگاه ومانند دژ مستحکمی است که راه یابی به بعضی از قسمتهای آن سخت و غیر ممکن است و تنها راه دسترسی به آنها گونه که اشاره گردید نیاز به ابزار و وسایل صخره نوردی است . از جهت های شمالی – شرقی و همچنین سمت غربی دسترسی به دخمه غیر ممکن است و تنها از جهت جنوبی می توان به داخل این کلونی نفوذ کرد .

این دخمه سنگی یکی از شاخص ترین نمونه ها در محور هراز و حتی ایران است، تعدد طبقات با همدیگر در ارتباطند ، تزیین دیواره بعضی از اتاقها از کف تا به ارتفاع 60 سانتیمتر با کاهگل و گل اخری (در دخمه سنگی آب اسک نیز همین مورد وجود دارد)، ایجاد دیوار دفاعی با مصالح سنگ و ساروج و همچنین المانهای کلی که در بالا ذکر گردید تنها بخشی از خصوصیات ویژه کافر کلی روستای پلمون می باشد که بدان اشاره شده است .
کوهی که در آن این دخمه ایجاد گردید (بعلت نوع سنگ ) آنچنان سفت و سخت نیست و به راحتی با کلنگ و دیلم کنده می شوند ، هنوز زخمه کلنگ مردان گذشته بر پیکره آن برجای است.
در داخل اتاقها تاقچه های کوچک و بزرگ (رف RAF) جهت نگهداری و قرار دادن ابزار و  وسایل زندگی و یا شاید هم جنگی در آن به چشم می خورد. در یکی از این اتاقها (طبقه اول) ستونهای سنگی چسبیده به کف و دیواره غار به ارتفاع 50 سانتیمتر و قطر 20 سانتیمتر بصورت سوراخ و گیره ای ایجاده شده است که احتمالا برای بستن حیوانات از آن استفاده می کردند ، نمونه آن در غار میمند کرمان نیز به چشم می خورد و تا به اکنون نیز از آن جهت همین کار استفاده می کنند.
با بررسی میدانی در اطراف غار پلمون چند نمونه سفال قرمز رنگ با شاموت (احتمالا دوره اسلامی) بدست آمد. در فاصله 800 متری از دخمه سنگی پلمون ، راه آسفالته ای برای دستری به شهر رینه ایجاد شده است در سکشن این را در چندین نقطه استخوانهای انسانی بدست آمده است با توجه به اظهار نظر اهالی مبنی بر وجود قبرستان در این منطقه ، نیاز به کاوش  علمی می باشد چراکه یکی از المانهای قابل استناد و اعتنا در علم باستانشناسی یافتن قبرستان ساکنین و نوع تدفین و احیانا وجود اشیاء در آن به هرچه نزدیکتر شدن به علت چیستی ساختار غارها کمک شایانی خواهد نمود.
غار های دستکند (کافرکلی ) روستای آب اسک: این دخمه ها در شمال جاده هراز و در مجاورت رودخانه هراز و در شرق روستای آب اسک ، به فاصله 90 کیلومتری آمل در دل کوهی بلند کنده شده است. رودخانه هراز در پای کوه قرار دارد ، با توجه به توپوگرافی منطقه به احتمال فراوان در زمان زیست مردمان دخمه، آب رودخانه بالاتر از سطحی بوده که در حال حاضر در جریان است. دخمه های سنگی به فاصله چند متری از دامنه کوه کنده شد. در بعضی از قسمتها نیم متر تا پرتگاه بیشتر فاصله ندارد. غار های دستکند (کافرکلی) اسک از نظر تعداد کمتر از غار های دستکند پلمون می باشد فقط یکی از این دخمه ها دو طبقه می باشد و راه ورودی آن از دیواره شرقی طبقه اول با کندن چند جای پا به درون آن می توانستند نفوذ کنند این در حالی می باشد که را ه ورود به طبقات بالا در دیگر دخمه های مسیر هراز اکثرا از طریق سوراخی در سقف میسر می باشد .
بعضی از آنها دارای سکوهایی به ارتفاع 60 سانتیمتر و به طولهای متفاوت هستند. ورودیها  به اشکال قوسی و طاق مانند همچنین برخی از آنها دارای نورگیر می باشند می توان اینگونه تصور نمود که کافرکلی های اسک قدیمی تر از کافرکلی پلمون  می باشد چون این دخمه ها بسیار ساده و ابتدایی درست شده اند و کمتر ساختار دخمه های پلمون در آن مشاهده می شود.
بار بررسی غار دستکتد آب اسک تنها یک غار در دو طبقه بسیار زیبا ساخته شده است  شامل یک اتاق روباز با یک طاقچه در جهت شرقی، طبقه دوم با یک سکو ، ورودی قوسی شکل ، اتاقی به ابعاد یک متر در دو متر، در جهت شرق این اتاق دالانی به طول یک با  ارتفاع یک که یک شخص بصورت خمیده می تواند وارد فضایی وارد گردد که در واقع شامل یک سرویس بهداشتی به همراه یک (احتمالا) حمام با سکویی به ارتفاع نیم متر و به طول یک مترو نیم ایجاد شده است.
لازم به ذکر است در حال حاضر بخشهایی از غار های دستکند روستای آب اسک توسط روستاییان بومی دامدار تبدیل به آخور و محل نگهداری علوفه و دام شده است و یا اینکه این دخمه ها در ابتدا با همین نوع کاربری ایجاد شده باشند. لازم به توضیح اینکه تنها ما فقط در دخمه های روستای فوق الذکر کاربرد دوگانه آن را به این صورت وسیع مشاهد می کنیم .
در بررسی و تحقیق از غار های دستکند دارسون در فاصله 3 کیلومتری شهر رینه و  دخمه سنگی روستای پنجاب تقریبا ساختار و المانهای مشابه ای با دخمه های پلمون و روستای آب اسک را در خود دارا می باشند. در این راستا دخمه دره آینه ممنون در مسیر جاده هراز و روبروی روستای نیاک، تنها  در دو طبقه و در نوع خود منحصر بفرد نیز مورد بررسی قار گرفته است ، تنها دخمه سنگی تخته پل مابین دخمه پلمون و دره آینه ممنون ، با ساختار خطی و افقی (بدون قرار گرفتن طبقات روی یکدیگر)به علت صعب العبور بودن هیچگونه بررسی روی آن صورت نپذیرفته است و در هیچ منابع کتبی دال بر حضور در آن و کنکاش علمی ثبت و ضبط نگردیده است.

احتمال وجود شهر گمشده باستانی در هگمتانه

از انجا که احتمال وجود شهر گمشده باستانی (هگمتانه) یا (اکباتان) مرکز حکومت کشور ماد در تپه هگمتانه می رود از ارزش و اهمیت خاصی برخوردار هست. قوم ماد که از حدود اواسط قرن 8 قبل از میلاد قدرت سیاسی را در محدوده غربی ایران به دست گرفته بود بنا به روایت تاریخ تا روی کار آمدن سلسه هخامنشیان در حدود 520 قبل از میلاد بر سر قدرت باقی می ماند . در طول این مدت که دو قرن طول می کشد پادشاهی چون دیاکو ( 675-728قبل از میلاد ) ، فری ورنیش ( 653-675 قبل از میلاد ) ، کیاکسار ( 585-625 ق. م ) و ازدهاک ( 550 – 585 قبل از میلاد ) در این منطقه حکومت کردند .

معروفترین و مهمترین پادشاه مادها کیاکسار بود که با کمک بابلیها توانست بر پادشاه آشور (( سین شاریشکون – ساراک )) غلبه نموده و بعد از تصرف نینوا دولت آشور را که در آن زمان بزرگترین قدرت منطقه محسوب می شد منقرض نماید .

برطبق روایت هرودوت هاکیناوناسی مورخ یونانی ، بینانگذار سلسه ماد ، (( دیاکو )) بوده و بنا به دستور وی شهر (( هگمتانه )) ( بمعنی محل تجمع ) احداث و به صورت پایتخت کشور ماد در آمد. این شهر دارای عظمت و شکوه فراوان بوده و نه تنها در دوره ماد بلکه در دوره هخامنشیان نیز به عنوان پایتخت ،آن هم پایتخت تابستانی ، بعد از شهرهای شوش و تخت جمشید انتخاب شد .

اسکندر مقدونی بعد از تصرف شهرهای اخیر الذکر شهر هگمتانه را نیز به تصرف خود درآورد گویا در هنگام حضور وی در پایتخت مادها و هخامنشیان یکی از سرداران معروف وی به نام هفایستیون فوت می کند.

وی نیز دستور می دهد تا آرامگاه مجللی برای وی بسازند . هر چند تا کنون آرامگاه وی در همدان کشف نشده ولی وجود یک شیر سنگی در میدان سنگ شیر همدان نشانگر استفاده از این نوع مجسمه ها در مدخل آرامگاه سردار یونانی اسکندر می باشد .

شهر هگمتانه نه تنها در ادوار ماد و هخامنشی و سلوکی مورد توجه خاص بوده بلکه در دوره های دیگر تاریخی ( پارتی ، ساسانی ) و نیز در ادوار اسلامی بنا به نوشته های مورخین بیگانه و اسلامی به عنوان یکی از شهر های مهم ایران مطرح بوده است .